[Η πρώτη, άμεση, συγκινητική απόκριση -- από τον φίλο Νίκο Βλαντή,
για ένα θέμα που δεν παύει να συζητιέται πολύ και εντόνως]
Εις το όνομα του Διαφωτισμού
Του Νίκου Βλαντή
Pierre-Andre Taguieff. Θεωρίες συνωμοσίας. Εσωτερισμός, εξτρεμισμός. Μετάφραση: Αναστασία Καραστάθη. Αθήνα: εκδόσεις Πόλις, 2010.
Μου προκαλεί ισχυρή εντύπωση το γεγονός πως αυτό το βιβλίο κρίθηκε θετικά από έναν σωρό ανθρώπους που ασχολούνται με το βιβλίο (βλ. http://www.biblionet.gr/main.asp?page=showbook&bookid=157294 ), ενώ κόβω το κεφάλι μου πως για το ζήτημα «Θεωρίες συνωμοσίας» αυτό το βιβλίο αποτέλεσε μάλλον την πρώτη και μοναδική επαφή τους. Και μου προκαλεί εντύπωση διότι ο συγγραφέας του βιβλίου (γνωστός για τις θέσεις του κι από προηγούμενα έργα του, βλ. π.χ. Ο μύθος των «σοφών της Σιών», Jew. Η νέα εβραιοφοβία. Στο όνομα του άλλου), δεν κρύβει σε όλο το πλάτος και το μήκος του «στοχασμού» του να καταδείξει πως έχει ξεκάθαρη, ακλόνητη και αδιαμφισβήτητη άποψη για το θέμα που «ερευνά», την οποία, όποιος αμφισβητεί, τοποθετείται αυτόματα στην κατηγορία του «εσωτεριστή-εξτρεμιστή».
Είναι οι αρχές του Διαφωτισμού μάλλον, που επικαλείται για να καταδικάσει κάθε λογής θεωρία συνωμοσίας, ωστόσο κατά τη γνώμη μου δεν πείθει πως τις σέβεται κιόλας. Μάλλον σαν ένας φανατικός ιεραπόστολος μοιάζει, παρά σαν ελεύθερος στοχαστής. Καταλύονται τρόπον τινά οι αρχές της ελεύθερης έρευνας. Ποιος ο λόγος να μας παραθέσει σε 700 σελίδες τις θεωρίες συνωμοσίας, τη στιγμή που η θέση του είναι πέρα για πέρα έκδηλη, και όλοι οι συνωμοσιολόγοι βράζουν μέσα στο ίδιο καζάνι της τρέλας, και συγκεκριμένα:
- οι αμφισβητίες της θεωρίας του «μοναχικού δολοφόνου» Όσβαλντ στη δολοφονία του J.F.K. (Ομολογώ ευθαρσώς και δημόσια πως ανήκω και εγώ σ’ αυτήν την κατηγορία, αφότου είδα την καταπληκτική ταινία-ντοκουμέντο JFK του Όλιβερ Στόουν, βασισμένη στη μαρτυρία, τη ζωή και το έργο του εισαγγελέα Τζιμ Γκάρισον.)
- οι θιασώτες της ουφολογίας
- όσοι πήραν τον Κώδικα ντα Βίντσι στα σοβαρά.
- οι αμφισβητίες της «επίσημης ιστορίας» της 11ης Σεπτεμβρίου.
Ειδικά για το τελευταίο θέμα, θεωρώ χρέος μου να ενημερώσω τον αναγνώστη του μονόπλευρου βιβλίου του Ταγκίεφ πως μάλλον πρέπει να βάλει στο τσουβάλι των παρανοϊκών «εσωτεριστών-εξτρεμιστών» και τον Ντάριο Φο, ο οποίος συμμετείχε σε ντοκιμαντέρ ιταλικής παραγωγής στο οποίο αμφισβητείται η επίσημη εκδοχή της 11ης Σεπτεμβρίου (μπορείτε να το δείτε ολόκληρο εδώ:
Επίσης, πως όποιος αμφισβητεί την επίσημη εκδοχή των γεγονότων της 11ης Σεπτεμβρίου δεν σημαίνει αποκλειστικά πως είναι αντισημίτης κι ότι ισχυρίζεται πως «οι Εβραίοι είναι πίσω απ’ όλα», όπως μπορεί να διαπιστώσει οποιοσδήποτε ενημερωθεί για τα κινήματα που αναζητούν την αλήθεια για την 11η Σεπτεμβρίου (βλ. σχετικά http://www.911truth.org/ και http://911scholars.org/ ), τα οποία εκπροσωπούν σκεπτόμενοι άνθρωποι με πτυχία, διδακτορικά, καθηγητές, μηχανικοί, αρχιτέκτονες κτλ. και όχι ανεκπαίδευτοι εβραιόφοβοι χαμηλών εισοδημάτων.
Εν πάση περιπτώσει, στόχος μου δεν είναι να σας παραθέσω οποιαδήποτε άποψη για το ζήτημα της 11ης Σεπτεμβρίου, της δολοφονίας του Κένεντυ, των ούφο, κτλ. Αλλά να σας καταδείξω πως η άποψη του Ταγκίεφ είναι μονόπλευρη και βαρετή, τουλάχιστον για τα δεδομένα ενός μεταμοντέρνου διανοούμενου που, αν και έχασε την πίστη του στις Μεγάλες Αφηγήσεις, τουλάχιστον δεν έχασε ούτε το χιούμορ του ούτε τη διάθεση να αμφισβητεί ελεύθερα τα πάντα, χωρίς ιδεολογικά στεγανά.
Τελειώνοντας, θα αντιστρέψω τις κατηγορίες που εξαπολύει ο Ταγκίεφ προς κάθε αμφισβητία της υπάρχουσας τάξης και της επίσημης εκδοχής της (συμπεριλαμβανομένου του αγαπημένου μου Ντάριο Φο, μάλλον και του πρόσφατα πεθαμένου Σαραμάγκου και του καταπληκτικού βιβλίου-μπλογκ του). Τον κατηγορώ για ιδεολογικό φανατισμό, που εξυπηρετεί ηθελημένα ή ασυνείδητα την καθεστηκυία τάξη. Αχρείαστο σας είναι το βιβλίο του, σε μια εποχή που οι διαρροές από το Wikileaks αλλά και όσες έπονται από άλλους αντίστοιχους καλοθελητές όπως ο Τζούλιαν Ασάνζ, αλλά και οι συνθήκες που επιφέρει η οικονομική κρίση, πρόκειται να αλλάξουν ολοσχερώς, κατά πώς φαίνεται, τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε την πραγματικότητα, μια για πάντα.
Ο Νίκος Βλαντής είναι συγγραφέας. Το τελευταίο του βιβλίο με τίτλο Tractatus Magico-philosophicus βγήκε τον Δεκέμβρη του 2010 από το Μαγικό Κουτί. Για το ζήτημα των θεωριών συνωμοσίας έχει δημοσιεύσει το άρθρο με τίτλο Τα χόμπιτ και η νέα παγκόσμια τάξη στο δεύτερο τεύχος του περιοδικού Litteraterra (Απρίλιος 2010), μετά από έρευνα που έκανε, στο ίντερνετ αλλά και διαβάζοντας σχετικά βιβλία.
Από τον Χρήστο Χρυσόπουλο:
ΑπάντησηΔιαγραφήΣε συνέχεια του κειμένου του Νίκου Βλαντή για τις θεωρίες συνωμοσίας στο BOOKSPOTTING (και ενός αντίστοιχου ατην LITTERATERRA τ.2), προτείνω για ανάγνωστη τη μελέτη του David Coady, "Conspiracy theories: the philosophical debate", Ashgate 2006. Προσβάσιμη στο Google Books εδώ:
http://books.google.com/books?id=SoyalAxDItYC&printsec=frontcover&dq=the+philosophy+conspiracy+theories&hl=en&ei=ObEYTb7KNYaphAeF45m3Dg&sa=X#v=onepage&q&f=false
Conspiracy theories
books.google.com
Conspiracy theories have a bad reputation. In the past, most philosophers have ignored the topic, vaguely supposing that conspiracy theories are obviously irrational and that they can be easily dismissed. The current philosophical interest in the subject results from a realisation that this is not s
Κοινοποίηση
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕυχαριστώ Ίκαρε, για κάποιον λόγο δεν μπόρεσα πριν να ανεβάσω το σχόλιο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕίναι εξαιρετικό το κείμενο του Νίκου στη LITTERATERA και συμπληρώνεται δραστικά από το βιβλίο που παραθέτω ως παραπομπή.
Προτείνω θερμώς και τα δυο :)
Ευχές
Χρήστος