Συνολικές προβολές σελίδας

Σάββατο 29 Ιανουαρίου 2011

TOM WAITS – ΣΠΟΡΟΙ ΣΕ ΣΚΛΗΡΟ ΕΔΑΦΟΣ

TOM WAITSΣΠΟΡΟΙ ΣΕ ΣΚΛΗΡΟ ΕΔΑΦΟΣ

(Για τον Γιώργο – Ίκαρο Μπαμπασάκη)
(Μετάφραση: X. Αγγελακόπουλος)



Είμαι ένας σπόρος που έπεσε
Στο σκληρό έδαφος
Το σκληρό έδαφος
Το σκληρό έδαφος
Είμαι ένας σπόρος που έπεσε
Στο έδαφος
Είμαι ένας σπόρος που έπεσε
Στο έδαφος

Είμαι ένα φύλλο που έπεσε
Από μια βελανιδιά
Μια βελανιδιά
Από μια γριά βελανιδιά
Είμαι ένα φύλλο που έπεσε
Από μια βελανιδιά
Είμαι ένα φύλλο που έπεσε
Από ένα δέντρο

Είμαι μια πέτρα που κυλάει
Σ’ έναν ανώμαλο δρόμο
Σ’ έναν ανώμαλο δρόμο
Σ΄ έναν ανώμαλο δρόμο
Είμαι μια πέτρα που κυλάει
Σ’ έναν ανώμαλο δρόμο
Είμαι μια πέτρα που κυλάει
Στο δρόμο

Μπορώ να σηκωθώ από το ρινγκ
Σαν ένας παλαιστής που
Ηττήθηκε, ηττήθηκε
Μπορώ να σηκωθώ και να
Επιστρέψω ξεφωνίζοντας;

Μαντεύω πως μερικοί από μας
Πηδούν τη γριά παρθένα
Το πήγα όλο ανάποδα
Το πήγα όλο λάθος
Μπορώ να με σταματήσω από τα
Λουριά αυτού του τραγουδιού
Ήμουν καταραμένος και
Τελείωσε
Τόσος καιρός από τότε
Τόσος καιρός
Τίποτα δεν είναι δίκαιο σ’ αυτό τον κόσμο
Τίποτα δεν είναι δίκαιο
Όταν γεννήθηκα
Οι συγγενείς έφτυναν μη με ματιάσουν
Ήμουν το πακέτο όπου όλη
Η καλή τους τύχη συμπυκνώθηκε
Ήμουν λαμπερός κι ακτινοβόλος, μαγνητικός
Και φλογερός
Είμαι απλώς κάτι που φαγώθηκε
Από τους θεούς
Είμαι απλά και μόνο η τσάντα
Όπου όλο αυτό συμπυκνώθηκε
Οι γονείς μου ήταν καλοί άνθρωποι
Η Σίρλει κι ο Ρέιμοντ
Προσεύχονταν για ένα παιδί
Σαν και μένα
Σαν και μένα
Μερικές φορές αναρωτιέμαι αν υπάρχει
Άλλη ζωή μέσα σ’ αυτή
Που υποτίθεται ότι θα ζούσα
Πρέπει να φύγω τώρα
Βλέπω το τρένο να σφυρίζει
Σε απόσταση μιας γιάρδας
Το τρένο τραβάει
Για μακρύτερα
Το είχα πάρει κάποτε και
Το έχασα το έχασα
Ή το είδα τυχαία
Και το διάλεξα
Το διάλεξα

Κάτω εδώ ω Κύριε
Κάτω από τ’ αστέρια
Κάτω εδώ Κύριε
Υπάρχει ένας που προσεύχεται
Κάτω ακριβώς
Απ’ όλες αυτές τις καταβολάδες
Συμμάχησε συμμάχησε βόδια ελεύθερα
Έλα βρες με Κύριε
Έλα βρες με

Μαστούρα
Βρομιά
Ήττα
Εμπόδιο
Απογοήτευση
Διαστρέβλωση
Παραπάτημα
Απώλεια
Αναστάτωση
Λάθος δέντρο
Διαφθορά
Χτύπημα στον αέρα
Γκάφα
Φλεγμονή
Φωνασκία
Νίκη

Κράτησα τα μικρά μάγουλά της
Και μετά τα φίλησα
Τα φίλησα
Τώρα είμαι φοβισμένος και μονάχος
Και μου λείπουν
Μου λείπουν
Ίσως τα πράγματα να 'ναι
Διαφορετικά στο Σικάγο

Το σπίτι είναι ένα μέρος
Να λάβεις κάποιο γράμμα
Αν μπορέσουν να σε βρουν
Έχω ακούσει
Επειδή δεν μπορείς
Να στείλεις ένα γράμμα
Σ’ ένα πουλί
Δεν μπορείς να στείλεις ένα γράμμα
Σ’ ένα πουλί

Σκεπή
Βεράντα
Τοίχος
Μαρκίζες
Αυλή
Παράθυρο
Πόρτες
Ταβάνι
Πάτωμα
Φυτό εσωτερικού χώρου
Καθιστικό
Πάγκος
Παραπέτασμα
Γλυκό
Όνειρο

Προσευχήθηκα όταν διψούσα
Κι ο θεός έστειλε τη βροχή
Βρήκα μούρα στην
Άκρη του δρόμου
Πες μου ποιος το κάνει
Ο θεός προσεύχεται για τον καθένα
Πρέπει να 'ναι πολύ μοναχική δουλειά

Ίσως να 'μαστε όλοι μέλη
Μιας ορχήστρας που μερικώς
Εναρμονίζεται
Και τα περίεργά μας βήματα
Είναι τυχαίες κλίμακες
Για μια μουσική που
Δεν έχει ακόμα ξεκινήσει

Θεέ μου ίσως είμαστε όλοι
Εν μέσω μιας καταιγίδας
Ασφαλείς κοντά σε μια φωτιά
Φωτεινοί και ζεστοί
Στείλε σ’ εκείνους
Που ξέμειναν εκτεθειμένοι
Καλή θέληση και ένα
Ευρύτερο κατάλυμα
Να συγκρατήσει την ορμητική βροχή
Να μην τους σφυροκοπά

Άστεγος
Ξεδοντιασμένος
Άβουλος
Άκαρδος
Πεσμένος κάτω κατά το μέτρημα
Και ο διαιτητής να είναι ήδη στο 9
Πότε θα
Κάνω δικά μου παιδιά
Πότε θα
Κάνω δικά μου;

Δες υπενθυμίζω σε όλους
Ότι υπάρχει ένας πάτος
Ένας πάτος
Υπενθυμίζω σε όλους
Ότι υπάρχει ένας πάτος Κύριε
Ω ναι, και όμως υπάρχει ένας πάτος
Και μοιάζει ακριβώς με μένα

Ατμός απ’ τον καφέ
Και το χερούλι του φλιτζανιού
Το κουτάλι ανακατεύει
Αρθρώνεις ασυναρτησίες
Ασυναρτησίες

Πού και πού
Ο κόσμος ίσα που ακούγεται
Πού και πού
Ο κόσμος ακούγεται
Μια μελωδία σχηματίζεται
Από οκτώ τυχαίες νότες
Ένας πίθηκος στη γραφομηχανή
Συνθέτει ένα ποίημα
Και ένας άστεγος
Αναθυμάται την ημερομηνία 7-11
Παίζει τα γενέθλια της μάνας του
Στη λοταρία και κερδίζει ένα εκατομμύριο
Πού και πού
Ο κόσμος ίσα που ακούγεται
Τα αυτοκίνητα ουρλιάζουν προσπερνώντας με
Καθώς κάνω ωτοστόπ
Απλώς περιμένω
Την καλή μου τύχη να 'ρθει

Είμαι άστεγος
Μα μετακινούμαι
Είμαι άστεγος
Μα μετακινούμαι
Ίσως ακολουθήσω το σκυλί καθ’ όλη τη διαδρομή
Μέχρι εκεί που το γρασίδι είναι πράσινο
Και ο αχυρώνας κόκκινος
Εκεί όπου ο άνεμος κάνει τα
Δέντρα να μοιάζουν σαν κορίτσια που λικνίζονται
Ίσως ακολουθήσω το σκυλί καθ’ όλη τη διαδρομή
Ίσως ακολουθήσω το σκυλί

Ο σκύλος μου έμεινε μαζί μου
Ακόμα και στους δρόμους του Μανχάταν
Βλέπεις Fido σημαίνει πιστός
Στα λατινικά

Είμαι βασιλιάς σε κάτι
Ναι πράγματι
Είμαι ο βασιλιάς του δρόμου
Είμαι ο βασιλιάς των καπνών
Βασιλιάς του δρομίσκου
Βασιλιάς της βρωμιάς
Βασιλιάς της εισόδου
Βασιλιάς του πεζοδρομίου
Βασιλιάς των πληγωμένων
Είμαι η φούσκα που σκάει
Κορώνα μου είναι το καπέλο μου
Όταν το πράγμα περιπλέκεται
Είμαι ο βασιλιάς όλων αυτών

Το κάθε τι είν’ αριθμημένο
Το κάθε τι
Υπάρχει μόνο μια συγκεκριμένη ποσότητα
Από κάθε τι
Γέλια
Ξυράφια
Κοκαλωμένα γόνατα
Βρέφη
Δάκρυα
Φιλέτα
Καπνοί
Τραγούδια
Τα πάντα
Και ίσως στην
Κορυφή τ’ ουρανού
Θα βρεις τον πυθμένα
Μιας βάρκας
Και μέσα σ’ αυτή να υπάρχει
Ο γενειοφόρος θεός
Βαστώντας ένα κοντάρι
Μια συνοριακή γραμμή
Και μία σημαδούρα
Και να κρέμεται από
Ένα χρυσό γάντζο
Είναι ένα γαλάζιο κόσμημα
Εκείνο που ονειρεύτηκες
Και το γαλάζιο κόσμημα
Είναι τα γαλάζια σου μάτια
Που τρεμοπαίζουν κάτω από
Τα νυσταγμένα σου βλέφαρα
Και κατόπιν ευθεία κάτω μια τρύπα
Γλιστράς
Και βουτάς στη θάλασσα
Και ο ήλιος ανεβαίνει
Και είσαι μόνο εφτά
Μετά σε ανασύρει στη βάρκα
Και αυτό είν’ ο παράδεισος

Άφραγκος
Εγκαταλελειμμένος
Από δω κι από κει
Περιφέρεσαι άσκοπα
Αγύρτης
Ανέστιος
Νομάς
Προσκυνητής
Αδέσποτος
Ζητιάνος
Αλήτης
Περιπλανώμενος
Εγώ

Το έντομο ζει
Μόνο μια μέρα
Μόνο μια μέρα
Μόνο μια μέρα
Έχω μόνο μια ζωή
Εδώ εν μέσω όλου αυτού του καιρού
Που ήταν εδώ πριν από μένα
Και όλον τον καιρό που
Θ’ ακολουθήσει
Αφότου θα 'χω φύγει
Όταν αναλογίζομαι το έντομο
Και πόσον καιρό θα μείνω
Δε ζούμε στ’ αλήθεια όλοι μας
Για μία μέρα
Δε ζούμε στ’ αλήθεια όλοι μας
Για μία μέρα;

Μπαμπά γιατί όλοι εκείνοι οι άνθρωποι
Κοιμούνται έξω στη βροχή;
Γιατί δεν πάνε σπίτι τους
Που είναι ζεστά και στεγνά;
Γιατί δεν πάνε όλοι σπίτι τους
Που είναι στεγνά;

Παρασκευή 28 Ιανουαρίου 2011

Η Θρυμματισμένη Ουρανολαλιά





Η Θρυμματισμένη Ουρανολαλιά
[JJ, FF]



Ζούμε με τα βιβλία. Ζούμε μες στα βιβλία.
Τα βιβλία μας προσφέρουν άσυλο από την γενικευμένη παράνοια.
Τα βιβλία είναι οι σωματοφύλακες της Λογικής.

Από το noir και το περιπετειώδες μυθιστόρημα στο πόνημα για τον Hegel.
Από το μεθυστικό δοκίμιο στο υψίστης ακριβείας ποίημα.
Από τον Bernhard στον Ballard.

Ζούμε για τα βιβλία. Ζούμε από τα βιβλία.
Δεν είναι φυγή, τα βιβλία, είναι έλευση.
Τα βιβλία είναι το όχημά μας προς την ευγένεια της αλήθειας.

*   *   *


Θρυμματισμένη Ουρανολαλιά: φράση από την ιλιγγιώδη ποίηση του Finnegans Wake, όπως την απέδωσε η Τζίνα Πολίτη. Φράση που δίνει την ευκαιρία στον Σάββα Μιχαήλ να ξεδιπλώσει ένα πολύπτυχο, συγκλονισμένο (όχι συγκλονιστικό, μονάχα, αλλά ας επαναλάβω: συγκλονισμένο) κείμενο για τον μέγιστο Νίκο Γαβριήλ Πεντζίκη, την απίθανη αυτή λοκομοτίβα της λογοτεχνίας μας, αυτόν τον πάμπλουτο Φτωχούλη του Θεού, τον Άγιο Φαρμακοποιό μας. «Esponja Gloriosa ή ο Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης 20.000 λεύγες υπό την θάλασσα» είναι ο τίτλος, κρίσιμες και λίαν πρωτότυπες οι παρατηρήσεις που παραθέτει/καταθέτει ο πολύτροπος πονηματίας της ποίησης και της περιπλάνησης Σάββας Μιχαήλ στις σελίδες 247 έως 268, ενώ ακολουθεί (σσ. 269-283) το κείμενο «Μια Βουτιά στα Άνω Ύδατα ή Τα βάσανα ανθρώπου από άνθρωπο», επίσης για τον ΝΓΒ, τον «εραστή των άνω και ουρανοπολίτη». Στον τόμο δοκιμίων Γκόλεμ ή Περί Υποκειμένου και άλλων Φαντασμάτων που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδ. Άγρα.

*   *   *

Θρυμματισμένη Ουρανολαλιά: από τον Pynchon στον Πεντζίκη, και πάλι απ’ την αρχή. Σελίδες σεκλέτια και σελίδες σφραγίδες. Η τράπουλα ν’ ανακατεύεται ξανά και ξανά. Οι πεσσοί και πάλι στη σκακιέρα για την ατέρμονη παρτίδα με τον χρόνο και τον θάνατο. Ενάντια στη μέρα (η μετάφραση του έξοχου Γιώργου Κυριαζή: άθλος εσθλός!), ένα μυθιστόρημα που το διαβάζεις σαν ποίημα, ένας καταιγισμός φράσεων ανεκτίμητων, με ένα πέρασμα κι από τη Σαλονίκη, δες ιδίως τη σελίδα 958 με τη Βέσνα να τραγουδάει και να σου φεύγει η ψυχή (εκδ. Καστανιώτης, από όπου αναμένω αναμμένος και το Inherent Vice, πάλι του Pynchon και πάλι από τον Κυριαζή).

*   *   *

Λάβαμε, απολαύσαμε, προτείνουμε, και στο άμεσο μέλλον θα παρουσιάσουμε:

1. Vladimir Nabokov, Το πρωτότυπο της Λώρας (μτφρ. Νίνα Μπούρη, εκδ. Πατάκης)
2. Raymond Carver, Αρχάριοι (μτφρ. Γιάννης Τζώρτζης, εκδ. Μεταίχμιο)
3. Κώστας Μαυρουδής, Τέσσερις Εποχές (εκδ. Κέδρος)
4. Γιάννης Ευσταθιάδης, Καθρέφτης (εκδ. ύψιλο/βιβλία)
5. Θανάσης Βαλτινός, Ο τελευταίος Βαρλάμης (εκδ. Εστία)
6. Χρήστος Χρυσόπουλος, Ο βομβιστής του Παρθενώνα (εκδ. Καστανιώτης)

*   *   *

«Η αγάπη είναι εύκολο να οριστεί, όμως εμφανίζεται σπάνια – στην ακολουθία των υπάρξεων. Μέσω των σκύλων τιμούμε την αγάπη, και τη δυνατότητά της. Τι είναι ο σκύλος αν δεν είμαι μια μηχανή αγάπης;» [Μισέλ Ουελμπέκ, Η Δυνατότητα ενός Νησιού, μτφρ. Λίνα Σιπητάνου, εκδ. Εστία]. Ένα τυχαίο γεγονός με ώθησε να διαβάσω και πάλι αυτό το μυθιστόρημα, και εν γένει να επιχειρήσω μιαν ακόμα καταβύθιση/περιπολία στο σύμπαν του Γάλλου δημιουργού. Διαπιστώνω ότι η σκληρή, μεταλλική ποιητικότητά του, μια σκληρή στιλπνότητα στο ύφος και στην εκτύλιξη των ιδεών, μου θυμίζει ολοένα και περισσότερο τον William S. Burroughs.

Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης
Μαρούσι, Παρασκευή 28/01/2011

Τετάρτη 26 Ιανουαρίου 2011

Ο ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗΣ γράφει για τον RICHARD JEFFERIES



 

[Το Επίμετρο στο θαυμάσιο, λίαν επίκαιρο βιβλίο Η Ιστορία της Καρδιάς μου, του Richard Jefferies, σε δική μου μετάφραση, εκδ. Printa]

 

 

Richard Jefferies

Πόσο απέραντα πιο βαθιά είναι η σκέψη από τα εκατομμύρια μίλια του στερεώματος! Το θαύμα είναι εδώ, κι όχι εκεί~ τώρα, κι όχι στο μέλλον, παντοτινά τώρα. Πράγματα που λανθασμένα τα λένε υπερφυσικά, εμένα μου φαίνονται απλά, πιο φυσικά κι από την ίδια τη φύση, από τη γη, από τη θάλασσα, από τον ήλιο [Richard Jefferies]

Δεν είναι ν’ απορείς που ο Henry Miller, ο πολύς, μίλησε με ενθουσιασμό αχαλίνωτο για τούτο τον συγγραφέα που τραγούδησε τη Φύση και έψαλλε την ελευθερία – μιαν ελευθερία απελευθερωμένη από το όποιο ιδεολογικό ή πολιτικό άχθος. Από μικρός ο έξοχος αυτός άνθρωπος και συγγραφέας –και εδώ αρμόζει μια χαρά να ανανεώσουμε αυτήν την παλιοκαιρισμένη έκφραση– αναζήτησε το νόημα της ζωής στην περιπέτεια και στον στοχασμό~ ας επιμείνω: στην περιπέτεια του στοχασμού και στον στοχασμό της περιπέτειας. Αλλόκοτος αυτός ο νεαρός, έλεγαν οι γείτονες. Και πράγματι, τι άλλο θα μπορούσαν να πουν για έναν ατημέλητο περιπατητή που είχε παρατήσει το σχολείο στα δεκαπέντε του, που μολοντούτο καταβρόχθιζε μετά μανίας τόμους και τόμους, ανάμεσα στους οποίους η Οδύσσεια, ο Δον Κιχώτης, και τα αφηγήματα του James Fenimore Cooper (ποιος δεν έχει ενθουσιαστεί ταξιδεύοντας μέσα από τις σελίδες του Τελευταίου των Μοϊκανών, του Ανιχνευτή;), που άφηνε τα μαλλιά του μακριά και ατημέλητα και περιπλανιόταν ανάμεσα στα δέντρα του δάσους και στα αγριολούλουδα –ένας απίστευτος προπομπός των χίππηδων! – , και που πάντα ξεσήκωνε έντονες υποψίες καθώς κυκλοφορούσε  μονίμως μ’ ένα πιστόλι, καίτοι ανήμπορος να βλάψει έστω και μυρμήγκι.

Αλλόκοτος, λοιπόν. Και ίσως να είναι αλήθεια, ίσως να παραμένουν για τους άλλους αλλόκοτοι όλοι εκείνοι που δεν έστερξαν ποτέ να ενταχθούν στην όποια κατηγορία, όλοι εκείνοι που δεν τους ταίριαζε καμία ταξινόμηση, όλοι εκείνοι που, όπως και ο Henry Miller άλλωστε, δεν επέτρεψαν στον εαυτό τους παρά μονάχα να ζήσει μια ζωή πλήρη εντέλει, ως έλεγε κι ο Οδυσσέας Ελύτης, για μια ζωή άνευ ορίων άνευ όρων, καθώς το ήθελε ο Ανδρέας Εμπειρίκος.

Ο John Richard Jefferies γεννήθηκε στις 6 Νοεμβρίου του 1848 και άφησε την τελευταία του πνοή μόλις τέσσερις δεκαετίες αργότερα, στις 14 Αυγούστου του 1887. Η ζωή του ήταν ουσιαστικά μια ιχνηλασία της φύσης και των σχέσεών μας με αυτήν. Η παιδική του ηλικία στην ύπαιθρο στάθηκε η πηγή της έμπνευσής του, και οι προσπάθειές του να ερευνήσει τις πτυχές της σύντομης βόλτας μας πάνω σε τούτο τον πλανήτη ήταν ο κεντρικός σκοπός του. Ο σχεδόν αναρχικός τρόπος γραφής του, η έγνοια του να απλώσει στη σελίδα όλα όσα σκέφτεται, και νιώθει μαζί, κάπως ανάκατα, με ένα είδος ταυτοχρονίας, κάνει την πρόζα του να πάλλεται, να μένει σφριγηλή ύστερα από τόσες και τόσες δεκαετίες, να κερδίζει το στοίχημα με τον χρόνο, και να κατακτά με άνεση ολοένα και πιο πολλούς νέους αναγνώστες.

Θαρρώ ότι ο Jefferies και ο Henry David Thoreau (1817 – 1862) θα κεντρίζουν ολοένα και περισσότερο το ενδιαφέρον μας, τόσο λόγω της καίριας και αιχμηρής θεματολογίας τους όσο και λόγω του λίαν ζωντανού τρόπου έκθεσης των σκέψεών και των συναισθημάτων τους. Ο Jefferies, έγραψε ένας από τους μελετητές του, μας κάνει να δούμε με καθαρό βλέμμα, έκπληκτοι, όλα όσα ήσαν ήδη μπροστά στα μάτια μας, μας προσφέρει απλόχερα τη δυνατότητα να σκεφτούμε με φρεσκάδα τα ήδη αυτονόητα, συμβάλλει στο να ψαύσουμε και να μυρίσουμε και να γευτούμε και ν’ ακούσουμε και να δούμε όλα όσα είναι παρόντα για μας ως δώρα και δεν στέργουμε να τα εκτιμήσουμε. Πάνω απ’ όλα, ο στοχαστής αυτός, ο υπέροχα αυτοσχέδιος, με τα απλά του λόγια, μας στρέφει στον ίδιο μας τον εαυτό, και μας καλεί ακριβώς να τον δούμε σαν δώρο βαρύτιμο. Με άλλον τρόπο από εκείνον του Max Stirner (1806 – 1856), ο Jefferies εκθειάζει το εγώ, γλεντάει τις όμορφες στιγμές που μπορούμε να απολαύσουμε με ελάχιστες προσπάθειες, γιορτάζει τους τρόπος με τους οποίους καταφέρνει ο άνθρωπος να μην είναι λάφυρο του χρόνου.

Αξίζει, κλείνοντας, να αφηγηθώ τηλεγραφικά μια μικρή, μα τόσο διδακτική για τη διαλεκτική του ζην και για το «επιτήδευμα της ζωής», κατά τον ποιητή Cesare Pavese (1908 –1950), ιστορία από την εφηβεία του Jefferies: αυτός, γύρω στα δεκαέξι του, τον Νοέμβριο του 1864, και ο James Cox, ένας θαρραλέος εξάδελφός του, ξεκίνησαν για ένα ταξίδι αλαργινό. Ήθελαν, λέει, να πάνε στη Γαλλία και από εκεί να φτάσουν, οδοιπορώντας (!), στη Ρωσία για να βρουν την τύχη τους. Στα μισά του ταξιδιού, διαπίστωσαν ότι οι γνώσεις της γαλλικής τους είναι ανεπαρκέστατες, κι έτσι αποφάσισαν να επιστρέψουν. Μια φαεινή ιδέα κυρίευσε το νου τους, καθώς επέστρεφαν: να κινήσουν για την Αμερική. Βρήκαν ένα πλοίο που απέπλεε από το Λίβερπουλ. Προμηθεύτηκαν φτηνά εισιτήρια. Αλλά αυτά δεν εξασφάλιζαν και το κόστος του φαγητού στη διάρκεια του πολυήμερου ταξιδιού. Προσπάθησαν να βάλουν ενέχυρο τα ρολόγια τους, κάποιοι αστυνομικοί τούς υποψιάστηκαν για παράνομους, τους συνέλαβαν, τους υποχρέωσαν να γυρίσουν στο μέρος τους. Άσβεστη, μολαταύτα, παρέμεινε η δίψα τους, ιδίως του Jefferies για περιπέτεια, μια δίψα που εκφράστηκε με τον χυμώδη λόγο του στα βιβλία και στα άλλα του γραπτά.

Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης

 




Κυριακή 23 Ιανουαρίου 2011

Guy Debord, In girum imus nocte et consumimur igni



Guy Debord,  
In girum imus nocte et consumimur igni (1978)

Συγγραφέας: Γκι Ντεμπόρ
Τίτλος: In girum imus nocte et consumimur igni
Μεταφραστής: Ανδρέας Βαρίκας
Εκδόσεις: Γαβριηλίδης [1995]

Ζωή
Ο Γκι Ντεμπόρ γεννήθηκε στο Παρίσι, στις 28 Δεκεμβρίου του 1931. Σκηνοθέτης πρωτοποριακών ταινιών, συγγραφέας ρηξικέλευθεων θεωρητικών και αυτοβιογραφικών έργων, ιδρυτής της Λεττριστικής Διεθνούς, το 1952, και της Καταστασιακής Διεθνούς, το 1957, ο Ντεμπόρ άφησε ένα ανεξίτηλο στίγμα στη σύγχρονη εποχή. Προετοίμασε τις ταραχές του Μάη του ’68, στις οποίες και συμμετείχε ενεργά. Η Κοινωνία του Θεάματος (1967) θεωρείται το κορυφαίο έργο κοινωνικής κριτικής μετά το Κεφάλαιο του Καρλ Μαρξ, ενώ τα κείμενα In girumκαι Πανηγυρικός (1989) συγκαταλέγονται πλέον στα αριστουργήματα της τέχνης του λόγου. Στις 30 Νοεμβρίου του 1994, ο Ντεμπόρ θέτει τέρμα στη ζωή του. Ο θάνατός του είχε κάτι τόσο θαυμαστό που δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί τυχαίος.

In girum
Σύγγραμμα αυτοβιογραφικό, βιβλίο αιχμηρής κοινωνικής κριτικής, αλλά και κινηματογραφική ταινία, το έργο αυτό συνταράσσει με την πρωτοτυπία και την αυστηρότητά του, την κρυστάλλινη διαύγεια και τον βαθύ λυρισμό του. Είναι συνάμα ένα ερωτικό αφήγημα, ένα γουέστερν, ένα ελεγείο για την παρέλευση του χρόνου, μια ιστορική μαρτυρία, ένα ντοκιμαντέρ για το πώς ετοιμάζονται και ξεσπάνε οι επαναστάσεις. Αφηγείται την ιστορία μιας παρέας παράτολμων παριών που έζησαν στο Παρίσι, στις αρχές της δεκαετίας του 1950 και που θέλησαν να θέσουν την Επανάσταση στην υπηρεσία της Ποίησης. Προεξάρχουσα μορφή της παρέας εκείνης ήταν ο ίδιος ο Ντεμπόρ, και στο In girum imus nocte et consumimur igni, ένα λατινικό καρκινικό επίγραμμα που σημαίνει «περιπλανιόμαστε μες στη νύχτα και μας κατατρώγει η φωτιά», παρουσιάζει τον ίδιο του τον υποδειγματικό βίο.

Στυλ
Γραμμένο με έναν τόνο αγέρωχης αταραξίας, με μια διάθεση άρνησης της υπάρχουσας ατιμίας και κατάφασης στον ευδαίμονα και περιπετειώδη βίο, το In girumαντλεί από τις πιο όμορφες στιγμές του μπαρόκ, του λεγόμενου «μαύρου» ρομαντισμού, αλλά και της αρνητικής διαλεκτικής του Χέγκελ και του Μαρξ. Ο Ντεμπόρ ασκεί κριτική, δριμύτατη, στα δεινά της εποχής του, και συνάμα πλέκει το εγκώμιο του εαυτού του και των ομοίων του. Παρουσιάζει την κοινωνία διαιρεμένη σε δύο στρατόπεδα και την πολιτική σαν μια περίτεχνη παρτίδα σκάκι. Κι ακόμα, φιλοσοφεί με συστηματική ακρίβεια για την ουσία του χρόνου, για τις χαρές του έρωτα και της φιλίας, για την ένταση και την ωραιότητα της περιπέτειας της άρνησης, σε αντίθεση με την ατονία, την παθητικότητα και την ασχήμια που χαρακτηρίζουν την άρνηση της περιπέτειας.

Ένα απόσπασμα
«Στο μέρος αυτό, ο εξτρεμισμός είχε κηρύξει την ανεξαρτησία του από κάθε συγκεκριμένη ‘υπόθεση’ και είχε υπερήφανα χειραφετηθεί από κάθε πρόγραμμα. Μια κοινωνία που κλονιζόταν αλλά χωρίς ακόμη να το ξέρει, γιατί παντού αλλού οι παλιοί κανόνες ήσαν ακόμη σεβαστοί, είχε αφήσει προς στιγμήν το πεδίο ελεύθερο σε αυτό που σχεδόν πάντα απωθείται κι όμως ποτέ δεν έπαψε να υπάρχει: την αμετανόητη αλητεία, το άλας της γης, ανθρώπους ειλικρινά έτοιμους να βάλουν φωτιά στον κόσμο για να έχει περισσότερη λάμψη... Όλοι ήσαν περήφανοι που είχαν αντέξει σε μια τόσο μεγαλόπρεπα καταστροφική πρόκληση. Και πράγματι είμαι σίγουρος πως κανείς από όσους πέρασαν από εκεί δεν απέκτησε ποτέ την παραμικρή καθωσπρέπει φήμη στον κόσμο»
[In girum, σ. 51, 52 & 58]

 Έργα
Ενάντια στον Κινηματογράφο [1964], μτφρ. Μ. Τ., εκδ. Άκμων, 1977.
Η Κοινωνία του Θεάματος [1967], μτφρ. Νίκος Β. Αλεξίου & Πάνος Τσαχαγέας, εκδ. Ελεύθερος Τύπος, 1986.
Το Παιχνίδι του Πολέμου [1987], μτφρ. Σωκράτης Παπάζογλου, εκδ. Ελευθεριακή Κουλτούρα, 2004.
Σχόλια πάνω στην κοινωνία του θεάματος [1988], μτφρ. Πάνος Τσαχαγές, εκδ. Ελεύθερος Τύπος, 1988.
Πανηγυρικός, Ι [1989], μτφρ. Κώστας Οικονόμου, εκδ. Ελεύθερος Τύπος, 1995.
Πανηγυρικός, ΙΙ [1997], μτφρ. Μαρλέν Λογοθέτη, εκδ. Ελευθεριακή Κουλτούρα, 1998.

Διαβάστε επίσης
Anselm Jappe, Γκι Ντεμπόρ, μτφρ. Νίκος Κούρκουλος, εκδ. Ελεύθερος Τύπος, 1998.
Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης, Guy Debord [1931-1994], εκδ. Printa, 2001.

Παρασκευή 21 Ιανουαρίου 2011

Ο ΤΑΣΟΣ ΜΕΛΙΤΗΣ γράφει για την ΑΓΑΘΗ ΔΗΜΗΤΡΟΥΚΑ


 Aγαθή Δημητρούκα
 Πουλάμε τη ζωή
 χρεώνουμε τον θάνατο

Εκδόσεις Πατάκη , 2010



                                                                                                                  
                                                                                                                             Από τον Τάσο Μελίτη*

 Η  Αγαθή Δημητρούκα γεννήθηκε το 1958 στο Πεντάλοφο Αιτωλοακαρνανίας, ένα χωριό κοντά στο Μεσολόγγι. Στιχουργός, συγγραφέας παιδικής λογοτεχνίας, μεταφράστρια. Το 1974 συνέδεσε τη ζωή της με τον ποιητή Νίκο Γκάτσο και αργότερα άρχισε να γράφει στίχους για τον Μάνο Χατζιδάκι. Ως στιχουργός συνεργάστηκε στη συνέχεια με νεότερους συνθέτες , ενώ παράλληλα άρχισε να μεταφράζει λογοτεχνικά κείμενα από τα ισπανικά. Ήδη αριθμούνται αρκετά βιβλία  με μεταφράσεις της από αυτήν την γλώσσα.
 Το βιβλίο της «Πουλάμε τη ζωή , χρεώνουμε τον θάνατο» (208 σελίδες) φέρει ως υπότιτλο την ένδειξη «Μυθιστορηματική Αυτοβιογραφία» και ήδη τον Νοέμβριο του 2010 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πατάκη η δεύτερη ανατύπωσή του. Πρόκειται αφενός για την  γενναία περιγραφή της δύσκολης (στα όρια του τραγικού) και άχαρης ζωής της,  ως παιδιού μιας φτωχικής οικογένειας της επαρχίας  στο διάστημα 1958-1974. Της οποίας οι δυσκολίες ήσαν μεγαλύτερες, λόγω της  ασθένειας του πατέρα της. Και αφετέρου για την ενδιαφέρουσα ζωή της κοντά στον σπουδαίο ποιητή Νίκο Γκάτσο, τον οποίον συντρόφεψε μέχρι τον θάνατό του, το 1992.
Χωρίς να υπάρχουν ξεχωριστά κεφάλαια, η συγγραφέας καταφέρνει να κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη, ο οποίος θλίβεται αρκετές φορές, όταν διαβάζει για   τις αντιξοότητες  της παιδικής και  εφηβικής της ζωής. Που, ωστόσο, δεν την καθιστούν έρμαιο της μοίρας της, αλλά την ατσαλώνουν, για να πλησιάσει αυτό που  από παιδί επιθυμούσε : να καταφέρει να μορφωθεί, καθώς εκεί την οδηγούσε η προσωπικότητά της. Και στην πορεία της αυτή, πρώτος της αρωγός στάθηκε ο ασθενής πατέρας της, παρά τα πενιχρά του οικονομικά μέσα. Φυσικά, μετά την γνωριμία της  με τον Νίκο Γκάτσο και την μετάβασή της μαζί του στην Αθήνα, ανοίγουν γι’ αυτήν οι πύλες του παραδείσου. Όχι απλά καταφέρνει να ανοίξει τους πνευματικούς της ορίζοντες, αλλά στην ουσία μαθητεύει καλλιτεχνικά δίπλα στον Νίκο Γκάτσο και την θρυλική του παρέα (Χατζηδάκις, Ελύτης, Αργυράκης  κλπ).
Η αθηναϊκή περίοδος της ζωής της Δημητρούκα προσφέρει στους μελετητές, αλλά και στους απλούς θαυμαστές του έργου του Νίκου Γκάτσου, την δυνατότητα να πληροφορηθούν, από πρώτο χέρι και με λεπτομέρειες, την γέννηση του ιδιόμορφου ποιητικού – στιχουργικού του έργου, και κύρια αυτού που παρήχθη από το 1975 μέχρι το τέλος της ζωής του. Είναι λοιπόν το μέρος αυτό του βιβλίου περισσότερο βιογραφία του Γκάτσου, παρά της Δημητρούκα, ωστόσο θεωρώ ότι είναι το πιο καλογραμμένο μέρος του βιβλίου. Διανθίζεται δε από ανεκδοτολογικά στοιχεία που κάνουν την ανάγνωσή του πραγματική απόλαυση. Παράλληλα, στο μέρος αυτό, περιγράφεται η διαδικασία της μαθητείας της συγγραφέως δίπλα στον Γκάτσο, αποτέλεσμα της οποίας ήταν οι πρώτες της επιτυχείς στιχουργικές προσπάθειες, που έγιναν τραγούδια από τον Μάνο Χατζιδάκι. Επίσης περιγράφεται η ενασχόλησή της με την ισπανική γλώσσα και λογοτεχνία, που τελικά την ανέδειξαν σε μια έγκυρη μεταφράστρια ισπανικών λογοτεχνικών έργων από τα ισπανικά στα ελληνικά. Για όλα τα παραπάνω συνεισφέρουν ουσιαστικά οι  επεξηγηματικές και μάλιστα «με κάποιο συναίσθημα»  «σημειώσεις» (22 σελίδες), που παρατίθενται μετά το κυρίως κείμενο.
Η γραφή της Δημητρούκα διακρίνεται από την οικονομία στα εκφραστικά μέσα, ρέει αβίαστα και συναρπάζει τον αναγνώστη. Θα πρέπει , λοιπόν ,να είμαστε ευγνώμονες προς την συγγραφέα, που αποφάσισε να μοιραστεί μαζί μας ένα σημαντικό μέρος από τη ζωή της  με τον Νίκο Γκάτσο. Αυτό που δεν  πείθει από το βιβλίο, είναι ο χαρακτηρισμός του ως «μυθιστορηματικής αυτοβιογραφίας».Καθώς είναι φανερό, ότι εδώ έχουν αποτυπωθεί τα συμβάντα, ακριβώς όπως έλαβαν χώρα. Εκτός εάν ο χαρακτηρισμός υπονοεί, ότι  η ζωή της δίπλα στον Γκάτσο ήταν τόσο απίστευτη και ονειρική, σαν να ζούσε ένα μυθιστόρημα. Υπ’ αυτήν την έννοια θα πρέπει να αποδεχθούμε τον χαρακτηρισμό!

*Από τις εκδόσεις Οσελότος κυκλοφορεί το βιβλίο του “Παπαλάμπραινα by Gibson

Τετάρτη 19 Ιανουαρίου 2011

Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης


ΤΟΠΟΓΡΑΦΊΑ



Ψηλότερ' απ' τα σπίτια που κρύβ' η ομίχλη,
στο άνω της πλατείας με τους πολλούς ναούς,
(που σώζονται περίβλεπτοι ή κάηκαν,
και περισώθηκαν μόνο ως ονόματα)

στα μισά σχεδόν του λόφου όπ' ανέβαιν' η πόλη,
περίπου εις το ύψος του Κέντρου των εργατών,
σιμά εις τον μέγα του Πολιούχου Ναό,
αγνάντια στις κούνιες όπου διασκεδάζουν τα παιδιά,

στη θέση του παλαιού αθλητικού σταδίου,
(όπου την ισχύ του μονάρχη, που θαρρούσε ως άπαντο
τον υλικό πλούτο και έκτιζε ανάκτορα,
αντιμετώπισε ο Μάρτυς εγκαρδιωμένος,

απ' τ' άκουσμα διαμέσου των κιγκλίδων της φυλακής,
της φωνής του διδασκάλου του εν Χριστώ)
όπου πιθανόν ο Ναός και ο Τάφος του Νέστορος
πάνω στο κυλισμένο μάρμαρο, η αγάπη μου κάθεται.

Από τη συλλογή Ανακομιδή (1961)

Τρίτη 18 Ιανουαρίου 2011

Διαβάζω/Ζενερίκ


Ζενερίκ

[Δημοσιεύτηκε στο ΔΙΑΒΑΖΩ του Ιανουαρίου, όπου εκ λάθους αντί για το όνομα της Ομάδας όπου αναφέρω έχουν μπει κάτι τέτοια ///// . Τέλος πάντων!]



Καλή Χρονιά με Βιβλία και Γραπτά !

Κατάλαβε πως ναι, ήταν ξένος, κατάλαβε πόσο ξένος ήταν σ’ αυτή την άλλη ζωή που του ’χαν τάξει αθόρυβοι αιρεσιάρχες και περιβόητα όνειρα, κατάλαβε πως το μέλλον δεν είναι παρά ο αντίποδας της Ιστορίας και πως, τελικά, οι χρόνοι των ρημάτων είναι αυτοί που διευθετούν τον κόσμο.
Αχιλλέας Κυριακίδης, Κωμωδία

Είθε αίσιον και ευτυχές να είναι το 2011, και γόνιμο για τους φίλους του βιβλίου. Το λίαν δύσκολο, ενίοτε και ζοφερό, 2010 έφτασε στο γέρμα του με πολλές ευπρόσδεκτες, έως και ενθουσιαστικές, παρουσίες/κυκλοφορίες που σπεύσαμε καταβροχθίσουμε και σπεύδουμε να τις προτείνουμε με επί τροχάδην σχόλια.
            Αλλά πριν από αυτό, ας επισημάνουμε και από εδώ την ακόμα πιο ευπρόσδεκτη και ενθουσιαστική, έμπλεη χιούμορ για ειδήμονες και για όλο τον κόσμο, εξόχως και αιθρίως αισιόδοξη, συγκρότηση και δράση της ημιτρομοκρατικής ειρηνόφιλης και βιβλιομανούς ομάδας Τι διαβάζουν οι άνθρωποι στο μετρό και στο λεωφορείο; Ε; , με βελουχιωτική ψυχή τον Γιώργο Τσακνιά και δραστήρια μέλη, ανάμεσα στα οποία, οι: Ελένη Κεχαγιόγλου, Γιώργος Θεοχάρης, Χίλντα Παπαδημητρίου, Νίκος Καρακάσης, Μαργαρίτα Ζαχαριάδου, Γιώργος Γλυκοφρύδης, και πολλοί άλλοι, πάνω από 250 εν συνόλω, και έως τώρα. Η εν λόγω Ομάδα καταγράφει, καμιά φορά με σπαρταριστό τρόπο, ακριβώς τα βιβλία που τα μέλη της εντοπίζουν να διαβάζονται στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, και επιδίδεται σε βιβλιοφιλικά μικροκείμενα ή ταχυδράματα. Ατελείωτες ώρες δαπανήσαμε τις τελευταίες εβδομάδες καταπιανόμενοι με το να απολαμβάνουμε και να αποτιμούμε τις δραστηριότητες της Ομάδας. Το ζήτημα, πέρα από το πλούσιο χιούμορ, είναι και τα μάλα σοβαρό, μιας και πρόκειται για την πιο έγκυρη και επιτόπια και τεκμηριωμένη καταγραφή των αναγνωστικών συνηθειών μας σήμερα.
            Πάμε στα βιβλία. Guy Debord, και δη διπλό δώρο: κυκλοφόρησε από τον Gallimard στην κλασική σειρά nrf ένας μικρός τόμος 117 σελίδων συνοδευόμενος από δύο δίσκους ακτίνας, με τίτλο Enregistrements magnétiques [1952-1961], όπου περιλαμβάνονται πέντε ηχογραφήσεις κειμένων του leader της Λεττριστικής Διεθνούς [Internationale Lettriste] και της Καταστασιακής Διεθνούς [Internationale Situationniste], καθώς και τα ίδια τα κείμενο. Ταυτόχρονα, από τις εκδόσεις Fayard, κυκλοφόρησε ο Τόμος «Ο» της σειράς Correspondance του Debord, που ολοκληρώνει την ήδη επτάτομη Αλληλογραφία του. Εδώ περιέχονται επιστολές που έχουν συνταχθεί ανάμεσα στον Σεπτέμβριο του 1951 (ο Debord ήταν τότε δεκαεννέα ετών) και τον Ιούλιο του 1957 [ημερομηνία ίδρυσης της Καταστασιακής Διεθνούς]. Αμφότερα τα βιβλία είναι σπουδαία και σημαντικότατα ντοκουμέντα και πολύτιμοι οδοδείκτης για τους μελετητές των πρωτοποριών.
             Ο Αχιλλέας Κυριακίδης μάς καθηλώνει με την κινηματογραφική/καφκική/μπορχεσιανή γραφή της νουβέλας Κωμωδία [εκδ. Πόλις], θέτοντας με στιλπνή ενάργεια ζητήματα ταυτότητας και υπαρξιακής συνείδησης, εντιμότητας, ευθύνης, παρέμβασης ή όχι σε αιφνιδιαστικά δρώμενα της καθημερινότητας ή σε ιστορικές συγκυρίες της ελληνικής ιστορίας των τελευταίων σαράντα ετών.
            Ο Νίκος Βλαντής, προσφέροντάς μας το πόνημα Tracratus Magico-Philosophicus [εκδ. Μαγικό Κουτί], μας καλεί να σκεφτούμε, αντλώντας από τις δικές του έρευνες και σκέψεις, την διαδρομή μες στους αιώνες που ακολούθησαν  οι κοινωνίες για να φτάσουμε στη σύγχρονη συνθήκη, που μάλλον με χάος μοιάζει και ξεχαρβαλωμένο σαράβαλο παρά με συνθήκη, και επίσης να φανταστούμε έλλογα και συναισθηματικά ένα πιο ευοίωνο μέλλον.
            Συγκλονιστικός, βαθιά ανθρώπινος κάτω από μια κρούστα επθετικού κυνισμού, αιχμηρός και τα μάλα ακριβολόγος, ο Thomas Bernhard στα κείμενα που απαρτίζουν τον μικρό τόμο Τα βραβεία μου [την πολύ καλή μετάφραση υπογράφει ο Σπύρος Μοσκόβου, και η Εστία εκδίδει]. Προσοχή, δεν πρόκειται για ομιλίες που εξεφώνησε σε τελετές βραβεύσεών του, τέτοιες υπάρχουν μόνον  τρεις και μάλιστα πολύ σύντομες, αλλά για αφηγήματα, εμπλουτισμένα πάντα με σκέψεις και φιλοσοφικές παρεκβάσεις, που την έμπνευσή του άντλησε ο Αυστριακός στγγραφέας από διάφορες βραβεύσεις του. Ουσιαστικά, πρόκειται για έναν καταιγισμό παρατηρήσεων σχετικά με μια κοινωνία που φθίνει και θνήσκει.
            Καλή χρονιά, και πάλι! Στο επόμενο Διαβάζω θα συνεχίσω με τηλεγραφικές παρουσιάσεις δυνατών βιβλίων που κυκλολφόρησαν στα τέλη του 2010!

Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης
Μαρούσι, 14 Δεκεμβρίου 2010
           
ΥΓ. Η Ομάδα  Τι διαβάζουν οι άνθρωποι στο μετρό και στο λεωφορείο; Ε; δρα στο facebook. Πολλοί παροτρύνουν τον ηγετικό πυρήνα της να επεκτείνει τις δραστηριότητές της και αλλού (στο ραδιόφωνο, σε κάποια έντυπα, κτλ).

Παρασκευή 14 Ιανουαρίου 2011

Μια Λίστα



Η Λίστα

Έχω κατορθώσει, κατά καιρούς, να κόψω το τσιγάρο και το ουίσκι (πάντα ιρλανδέζικο), για παρατεταμένες περιόδους έμεινα μακριά από το κρέας, μπόρεσα κάποτε να μετριάσω τις σχεδόν ολέθριες ποσότητες καφέ που απολάμβανα καθημερινώς. Κι όμως, όσο σκληρά κι αν προσπάθησα, δεν κατάφερα ποτέ να κόψω το βιβλίο. Δυστυχώς, περιβάλλομαι από εξίσου μανιακούς βιβλιόφιλους, οι οποίοι τίναζαν στον αέρα κάθε φιλότιμη απόπειρά μου να μείνω μακριά απ’ τις τυπωμένες σελίδες.
Αυτό τον καιρό, κλεισμένος σ’ ένα εξαίσιο φιλόξενο σπίτι της Κυπαρισσίας, καταβρόχθισα ένα σκασμό βιβλία, και φροντίζω τώρα να σας μιλήσω για πέντε (υποτίθεται) από αυτά, κάνοντας κάποιες μικρές ζαβολιές που τα μετατρέπουν αυτομάτως σε περισσότερα. Ιδού, λοιπόν:

1. Benjamin χ Τρία

Μία βιογραφία, ένα μυθιστόρημα με πρωταγωνιστή τον ίδιο, και ένα δικό του, εξόχως σημαντικό πόνημα, με κράτησαν κοντά στη σκέψη και την προσωπικότητα του μεγάλου Γερμανού στοχαστή. Ο Μόμε Μπρόντερσεν υπογράφει το «Βάλτερ Μπένγιαμιν – Η Ζωή, το Έργο, η Επίδραση» (μτφρ. Ιωάννα Μεϊτανή, εκδ. Αλεξάνδρεια), όπου ερχόμαστε σε γόνιμη επαφή με τον βίο και την περιπέτεια του Μπένγιαμιν, με τα θέματα που τον απασχόλησαν, με τους ανθρώπους που τον σημάδεψαν. Ο Bruno Arpaia έρχεται να μας γοητεύσει με τον «Άγγελο της Ιστορίας» (μτφρ. Χρύσα Κατκατσάκη, εκδ. Ίνδικτος), όπου καταγράφονται μυθιστορηματικά τα τελευταία χρόνια της ζωής του Μπένγιαμιν, χρόνια εξορίας, ζόφου, αλλά και σπουδαίας δημιουργικότητας. Τα «Παιδικά Χρόνια στο Βερολίνο το Χίλια Εννιακόσια» (μτφρ. Ιωάννα Αβραμίδου, εκδ. Άγρα), είναι ένα ποιητικό έργο, απαρτιζόμενο από σύντομα κεφάλαια, «ολέθρια τρυφερές μικρογραφίες», σύμφωνα με τον Τέοντορ Αντόρνο, μέσα από τα οποία ο Μπένγιαμιν ασκεί προφητική κριτική στην ανάδυση του ναζισμού.

2. Πεσσόα + Καβάφης

Συγκινητικά, έξυπνα και εύστοχα δομημένο το συνταίριασμα του Φερνάντο Πεσσόα με τον Κ. Π. Καβάφη, στο διπλό βιβλίο «Τα εξαίσια όργανα του μυστικού θιάσου» (εισαγωγή-ανθολόγηση από τον Γιάννη Σουλιώτη, εκδ. Μεταίχμιο). Αφήνουμε να μας ταξιδέψει η μελωδία των δύο μεγάλων ποιητών, να μας παρασύρουν σε μια λυτρωτική άρση του χρόνου στίχοι όπως «όνειρα είναι όλα, και το παν είναι ένα όνειρο». Από τη σειρά «Αντικριστοί Καθρέφτες», στην οποία εντάσσεται και το άλλο διπλό βιβλίο «Κώστας Καρυωτάκης & Μαρία Πολυδούρη – Έρωτας και Θάνατος στη Σκιά της Ποίησης» (επιμέλεια-ανθολόγηση από τον Γιάννη Η. Παππά).

3. Kerouac + Kerouac + Kerouac + Kerouac + Kerouac

Ποντάραμε στον Κέρουακ σαν ήμασταν έφηβοι, και, αισίως, δεν παύουμε ν’ ανταμειβόμαστε. Ο χαλκέντερος Γιάννης Λειβαδάς έρχεται να μας προσφέρει μιαν ευώδη ανθοδέσμη από τέσσερις Κέρουακ. Το μυθιστόρημα «Πικ», είναι το κύκνειο έργο του Τζακ, γραμμένο πριν από τέσσερις δεκαετίες, τη χρονιά του θανάτου του, το 1969, και το διαβάζουμε μαζί με την «Σούτρα της Χρυσής Αιωνιότητας» (αμφότερα από τις εκδ. Απόπειρα), ένα σύνολο στοχασμών του Κέρουακ, εμπνευσμένων από τη μελέτη βουδιστικών κειμένων. «Βροντερά όνειρα μέσα σ’ ένα απολύτως σιωπηλό μυαλό. Τώρα που το γνωρίζουμε αυτό, πετάχτε τη σχεδία». Ακάθεκτος ο Λειβαδάς, μεταφράζει και προλογίζει τα «Ποιήματα» και τα «Mexico City Blues», αμιγώς ποιητικές πτήσεις του Κέρουακ (εκδ. Ηριδανός), ενώ αναμένει στο κομοδίνο μου να τον κατασπαράξω ένας πέμπτος Κέρουακ, εξ αδιαιρέτου με τον William S. Burroughs, ήτοι το θρυλικό μυθιστόρημα, ανέκδοτο επί έξι δεκαετίες, «Και έβρασαν οι ιπποπόταμοι στις γούρνες τους» (μτφρ. Γιώργος Μπέτσος, εκδ. Τόπος).

4. Κορνήλιος Καστοριάδης & Friends

Ο τόμος «Παράθυρο στο Χάος» (μτφρ. Ευγενία Τσελέντη, εκδ. ύψιλον/βιβλία) στεγάζει έξι σημαντικά κείμενα του διορατικού στοχαστή, όλα με θέμα την Τέχνη στους σύγχρονους καιρούς. Στο εγχείρημα συμπράττουν, ως συνομιλητές του Καστοριάδη, διανοητές όπως ο Οκτάβιο Παζ, ο Κάρλος Μπαράλ, ο Χόρχε Σεμπρούν, ο Φιλίπ Νεμό. Ούτε λέξη από τα όσα υπάρχουν στις σελίδες του τόμου δεν μοιάζει να έχει χάσει τη σημασία, το νόημα, και την επικαιρότητά της. Πολύτιμο ανάγνωσμα!

5. Γιώργος Κακουλίδης (και ξερό ψωμί)

Ποιητές, μουσικοί, συγγραφείς, φιλόσοφοι, παρίες, αλήτες, γόνοι αστικών οικογενειών που ντύθηκαν τα κουρέλια μιας αέναης μπλουζ διάθεσης, ραδιοπειρατές, αγόρια και κορίτσια ελευθερίων ηθών, ζωγράφοι, κι ό,τι άλλο μπορεί να βάλει ο νους του νεοέλληνα, συνάχθηκαν από μόνοι τους, ωθημένοι από τους αγέρηδες μιας άνευ ορίων άνευ όρων ελευθερίας, και αποφάσισαν, δίχως να συνεννοηθούν, να απαρτίσουν μια φυλή χωρίς φύλαρχο, να επιδοθούν σε μια τέχνη δίχως έργα τέχνης, να αναζητήσουν το βορειοδυτικό πέρασμα προς έναν άλλον τρόπο ζωής. Η ιστορία αυτού του στοιχήματος παρέμεινε ένας κρυφός αστερίσκος στο Βιβλίο της Ανησυχίας όπου καταγράφονται τα όσα επιχείρησε να γίνει η Ελλάδα βγαίνοντας από μια δικτατορία που κράτησε σχεδόν μισό αιώνα. Την τελευταία πενταετία, ορισμένοι εναπομείναντες και επιβιώσαντες από κείνο το στοίχημα, έχουν αρχίσει να μιλάνε, να γράφουν, γι’ αυτό. Να συναντιούνται και πάλι. Να τα λένε. Να τα κοινοποιούν. Ανάμεσά τους, ο ποιητής Γιώργος Κακουλίδης. Ξενύχτησα διαβάζοντας τη «Λέσχη της Στιγμής» (εκδ. Λιβάνη), ένα δυναμικό αφήγημα που με ταξίδεψε σ’ εκείνα τα χρόνια, σ’ εκείνα τα λημέρια, σ’ εκείνο το στοίχημα. Σ’ εκείνη την κρυφή ιστορία. Η οποία αρχίζει να σκιρτάει και πάλι. Να γίνεται γνωστή. Να θυμάται και να θυμίζει.



[Μου είχε ζητηθεί και είχε δημοσιευτεί στη Lifo, την άνοιξη του 2009. Όποιος βρει απο ποιο βιβλίο είναι η φωτογραφία, κερδίζει Δώρο-Έκπληξη]

RadioBooking


“Literature is one of the fucking major arts 
of the Western World!”
Μπερνάρ-Ανρύ Λεβί & Μισέλ Ουελμπεκ, Δημόσιος Κίνδυνος [σ. 255]



Στο www.clipartradio.gr, και στην εκπομπή Πύργος Ελέγχου, την Κυριακή, 16 Ιανουαρίου, 8 με 10 το βράδυ, ο Μπαμπασάκης παρουσιάζει το λίαν ενδιαφέρον βιβλίο Δημόσιος Κίνδυνος, των Λεβί/Ουελμπέκ. Διαβάζει αποσπάσματα και σχολιάζει. Επίσης,  διαβάζει από το συγκλονιστικό και πολυσυζητημένο (και καλόν είναι να συζητηθεί κι άλλο!) μυθιστόρημα Η Δυνατότητα ενός Νησιού του Ουελμπέκ (μεταφρασμένα αμφότερα από τη Λίνα Σιπητάνου εκδ. Εστία).

«Έριξα ένα απελπισμένο βλέμμα στον Βενσάν: έμοιαζε να ταιριάζει σε αυτό το ψυχαγωγικό θέαμα παραλίας, περίπου όσο και ο Σάμιουελ Μπέκετ σε ραπ βιντεοκλίπ»
Μισέλ Ουελμπέκ, Η Δυνατότητα ενός Νησιού [σ. 254]

Επίσης, διαβάζει αποσπάσματα από τα βιβλία του Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη Ανδρέας Δημακούδης (εκδ. ΑΣΕ = Αγροτικές Συνεταιριστικές Εκδόσεις) και Η Αρχιτεκτονική της Σκόρπιας Ζωής (εκδ. Άγρα).

«Βάλε ρακί και πιες. Μη δίνεις προσοχή σ’ όσα λέγονται. Σήκω με ορμή απάνω να καταπιείς τον διαβατάρη χρόνο»
Πεντζίκης, «Σύνοδος Σκιά» [Από τον  Δημακούδη, σ. 159].

Θα ακούσετε μουσικές των: Lester Young, Brad Mehldau, Alice Coltrane, Charles Mingus (και άλλων Ιερών Τεράτων της Jazz).


Προηγουμένως, πάντα στο www.clipartradio.gr και στην εκπομπή Μουσικές Εικόνες, η Ελεάννα Μαρτίνου παρουσιάζει ένα αφιέρωμα στον ποιητικό/αιχμηρό/αποφθεγματικό λόγο του Antonio Porchia [βλ. http://www.poiein.gr/archives/334/index.html και http://www.antonioporchia.com.ar/siteENG/bio/index.htm ]. Με μουσικές post-rock, classic, progressive, alternative.