[Η στήλη μου στο περιοδικό "Διαβάζω" τεύχος Νοεμβρίου 2011,
και από την Παρασκευή 18 Νοεμβρίου, και κάθε Παρασκευή, 5 με 7 το απόγευμα, μεταδίδεται ζωντανά η εκπομπή μου Bookspoting / Η Απόλυτη Εκπομπή για το Βιβλίο, στο www.beton7artradio.gr ]
Μπλουζ με Σφιγμένα τα Δόντια
Ασθματικά, αποσπασματικά (έτσι όπως είναι πάντα, στα κλεφτά, ιεροκρυφίως πάντα, γιατί είναι απαγορευμένο πάντα) προσπαθώ ακόμα να προλάβω τις καταστάσεις που ξεπερνούν κάθε ανθρώπινο ρυθμό. Ήδη από τότε, νομίζω, ταχύτητα και συμπύκνωση έκαναν τη μνήμη να στομώνει
Αννίτα Π. Παναρέτου, Τα Πορτραίτα της
Ο τίτλος της ταινίας του Ροβήρου Μανθούλη, της πιο δυνατής φιλμικής παρουσίασης των μπλουζ, λέει πολλά για την διάθεση εκλεκτών Ελλήνων που ζούνε στο πετσί τους, και πασχίζουν να εξηγήσουν με το μυαλό τους, το στραπάτσο μιας ολόκληρης κοινωνίας. Μιας κοινωνίας που μόλις λίγο πριν, περιχαρής και ευήθης, σαλταρισμένη και χαζοχαρούμενη, γελοιωδώς αυτάρεσκη και δίχως ίχνος ήθους αποθέωνε μια ανθυποπορνοστάρ, όχι μόνο μπάζοντας σε μισό εκατομμύριο σπίτια τη χυδαιότητα των περιπτύξεών της αλλά επιτρέποντάς της λίγο μετά να «απαγγέλλει» Ελύτη έξω από το Ηρώδειο.
Ενώ μαινόταν ήδη η Κοσμοχαλασιά (βλέπε το σπαραχτικό αριστούργημα του Pedro Mairal, Η Χρονιά της Ερήμου, που μετέφρασε με αριστοτεχνικό δυναμισμό η Βασιλική Κνητού, εκδ. Πόλις), ενώ και κατολίσθηση έγινε και έπεσε κάνας βράχος, για να θυμηθώ τον Μπάλλο του Νιόνιου, μια κοινωνία σχεδόν ολόκληρη κατρακυλάει στην κόλαση του κιτς, λεβεντοεπαίρεται, ψευτομεγαλαυχεί, και σπάζει εκείνα τα μάρμαρα όπου «καμιά σκουριά δεν πιάνει», όπως ήθελαν τα Λιανοτράγουδα του Ρίτσου. Τούτος ο κόσμος δεν τελειώνει μ’ έναν λυγμό ούτε μ’ έναν βρόντο, σύμφωνα με τον Έλιοτ, αλλά με μια χλαπαταγή βλακείας, με μια συντριπτική προσχώρηση στην ΚΔΩΑ της δυστοπικής φαντασίας του Κουτρουμπούση. Για τους νεαρούς και/ή αμύητους: ΚΔΩΑ = Κτηνώδης Δύναμις Ωγκώδης Άγνοια, οργάνωση βλακών, το ογκώδης με ωμέγα λόγω άγνοιας, με ήρωες τον Ηρακλή ως χαζοδυνατό και τον Σωκράτη επειδή είπε «εν οίδα ότι ουδέν οίδα» (βλέπε Εν Αγκαλιά ντε Κρισγιαούρτι, εκδ Απόπειρα).
Από την άλλη, διότι πάντα υπάρχει η άλλη, θάλλουν τα πολύτιμα που μας βαστάνε στο κέφι της ζωής, που δεν μας επιτρέπουν να χάσουμε το ούριο χαμόγελό μας, αυτά που μας κάνουν να αισθανόμαστε σαν τον Ωραίο Λοχαγό του Μένη Κουμανταρέα, που δεν έλεγε να το βάλει κάτω. Ας καλωσορίσουμε τον Νοέμβριο, που δεν ξέρουμε τι θα μας φέρει, με δύο τιμαλφή που μας έφεραν οι περασμένοι μήνες και έκαναν σθεναρή την ψυχονοητική άμυνά μας:
Η περιπέτειά μας όπως χαρτογραφείται στον τόμο Ελληνική Λογοτεχνία – Από τον Όμηρο στον 20ό αιώνα του σοφού Στυλιανού Αλεξίου (εκδ. στιγμή). Έργο απαραίτητο, βαρύτιμο. Πυξίδα και οδοδείκτης. Κάθε λέξη ζυγιασμένη, μελετημένη, μετρημένη. Ιδού μια φράση όπου συνοψίζεται άριστα το μεγαλείο (και η μοντέρνα, πάντα επίκαιρη διάσταση) της Ιλιάδας και της Οδύσσειας: «Στα δύο έπη διαπιστώνει κανείς την ίδια συμπύκνωση σε ολιγοήμερη δράση, τον ίδιο συνδυασμό αφήγησης και λυρισμού, την ίδια ισορροπία ανάμεσα σε ρεαλισμό και συμβάσεις, την ίδια τεχνική ανεπτυγμένων διαλόγων και την ίδια ποιητική έκφραση».
Το καλώς συγκερασμένο μυθιστόρημα Τα πορτραίτα της, γραμμένο από την Αννίτα Π. Παναρέτου (εκδ. Εστία), όπου, μέσα από την παραλίγο δεκαπενταετία 1927-1940 και μέσα από τα πολύ δυνατά στοιχήματα στο πεδίο της τέχνης που έπαιξαν οι τολμητίες ρέκτες/παίκτες εκείνης της εποχής, προλογίζεται, ως αρνητικό, ως νεγκατίφ, το σημερινό χαοτικό τοπίο, αλλά και όσα μας σώζουν. Θελκτικά ελληνικά, προσεγμένη αφήγηση, λυρικές εκλάμψεις και, πλάι σε έρωτες και πάθη, ο στοχασμός για ό,τι ήμασταν, για ό,τι είμαστε, για ό,τι θα μπορούσαμε, και ίσως μπορούμε ακόμη, να γίνουμε. Από τις σελίδες του μυθιστορήματος, πλάι στον Κρίτωνα, τη Δάφνη, τον Ιάκωβο, τη Φωτεινή, παρελαύνουν εκείνοι που είναι ο θησαυρός μας: Κόντογλου, Καρυωτάκης, Σικελιανός, Παρθένης, Παπαλουκάς, Καζαντζάκης. «Η βακχεία χωρίς κρασί», λέει η ηρωίδα της Παναρέτου. Καίτοι λάτρης του οίνου, ο υπογράφων δεν μπορεί να παρά να χαιρετήσει μια τέτοια προοπτική.
Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης
Μαρούσι, 16 Οκτωβρίου 2011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου