JPS

Jean-Paul Sartre, La nausée (1938)

Συγγραφέας: Ζαν-Πολ Σαρτρ

Τίτλος: Η Ναυτία

Μετάφραση: Ειρήνη Τσολακέλλη

Εκδόσεις: Πατάκης [2005]

Σελίδες: 302

Ζωή

Ο Ζαν-Πολ Σαρτρ γεννήθηκε στις 21 Ιουνίου του 1905, στο Παρίσι. Σπούδασε στην E’cole Normale Supérieure. Δίδαξε σε λύκεια από το 1931 έως το 1944. Έγραψε φιλοσοφικά κείμενα όπου πραγματεύεται τα ζητήματα της ελευθερίας, της στράτευσης, της ύπαρξης. Επίσης, έγραψε πληθώρα μυθιστορημάτων, θεατρικών έργων, άρθρων, κριτικών δοκιμίων. Ίδρυσε, μαζί με την Σιμόν ντε Μποβουάρ και τον Μορίς Μερλό-Ποντύ, την επιθεώρηση Les Temps Modernes. Το 1964 τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ, αλλά αρνήθηκε να το αποδεχτεί. Είχε έντονη πολιτική δραστηριότητα, στο χώρο της Άκρας Αριστεράς. Διηύθυνε τις εφημερίδες La cause du peuple και Libération. Άφησε την τελευταία του πνοή στις 15 Απριλίου του 1980, στο Παρίσι.   

Η Ναυτία

Πρόκειται για το πρώτο μυθιστόρημα του Σαρτρ. Ήρωάς του είναι ο Αντουάν Ροκαντέν, ο οποίος, αφού ταξίδεψε σε διάφορες χώρες, αποφασίζει να γράψει μια βιογραφία του μαρκησίου ντε Ρολμπόν. Εγκαθίσταται στην (φανταστική) πόλη Μπουβίλ, μελετάει στη δημοτική βιβλιοθήκη, συναισθάνεται ότι η σχέση του με τα πράγματα είναι προβληματική, και καταγράφει τις σκέψεις του σε ένα ημερολόγιο για να μπορέσει να δει «ξεκάθαρα». Λίγο πριν εγκαταλείψει την Μπουβίλ, ακούει μια μελωδία τζαζ και σκέφτεται ότι η δημιουργία ενός έργου τέχνης είναι η μόνη διέξοδος, ο μόνος τρόπος να υπερβεί την παράλογη, ασφυκτική πραγματικότητα. Έτσι, αποφασίζει να γράψει ένα μυθιστόρημα.

Στυλ

Έργο σύνθετο, η Ναυτία είναι ένα μεταφυσικό μυθιστόρημα, η έκθεση και ανάλυση ενός κόσμου απωθητικού, η αποκάλυψη του παραλόγου μέσω μιας αφήγησης που ερείδεται στη φιλοσοφία. Παρά τη μελαγχολική του διάσταση και την αχλή της απαισιοδοξίας που απλώνεται στις σελίδες του, είναι ένα έργο ξέχειλο από ενέργεια. Η ειρωνεία απέναντι στην αστική παιδεία και η αμφισβήτησή της δεσπόζουν στη γραφή του Σαρτρ. «Τα μυθιστορήματά μου είναι εμπειρίες και είναι εφικτά μόνο με την αποσύνθεση. Μου φαίνεται ότι το σύνολο των βιβλίων μου θα είναι αισιόδοξο», γράφει ο ίδιος ο Σαρτρ.

Ένα απόσπασμα

«Η φωνή τραγουδά: ‘Some of these days, You’ll miss me honey’. Ο δίσκος είναι μάλλον χαραγμένος σε κείνο το σημείο. Επιπλέον υπάρχει κάτι που ραγίζει την καρδιά: η μελωδία δεν έχει αλλοιωθεί καθόλου από αυτό το μικρό βήξιμο της βελόνας πάνω στο δίσκο. Είναι τόσο μακριά – έχει μείνει τόσο πίσω. Και αυτό το καταλαβαίνω: ο δίσκος χαράζεται και φθείρεται, η τραγουδίστρια μάλλον είναι νεκρή~ εγώ θα φύγω, θα πάρω το τρένο μου. Αλλά πίσω από την ύπαρξη που πέφτει από το ένα παρόν στο άλλο, δίχως παρελθόν, δίχως μέλλον, πίσω από αυτούς τους ήχους που, από μέρα σε μέρα, αποσυντίθενται, ξεφλουδίζουν και ολισθαίνουν προς το θάνατο, η μελωδία παραμένει αναλλοίωτη, ζωντανή και δυνατή, σαν ανελέητος μάρτυρας».

Η Ναυτία, σ. 268

Έργα

Το Είναι και το Μηδέν [1943], μτφρ. Κωστής Παπαγιώργης, εκδ. Παπαζήσης.

Καταστάσεις Ι & ΙΙ, [1947 & 1948], μτφρ. Κώστας Σταματίου, εκδ. Αρσενίδης

Άγιος Ζενέ: Κωμωδός και Μάρτυρας [1952], μτφρ. Λουκάς Θεοδωρακόπουλος, εκδ. Εξαντας, 1990.

Οι λέξεις [1964], μτφρ. Ειρήνη Τσολακέλλη, εκδ. Άγρα, 2003.