Μισέλ Ουελμπέκ, πρώτη γεύση !

[Ανήκω σε αυτούς που γοητεύονται από τους θεωρούμενους Κακούς. Από τα Κακά Παιδιά. Από τον Iggy Pop που γοητεύτηκε από τον Μισέλ Ουελμπέκ. Τον οποίο Ουελμπέκ θεωρούν (σχεδόν) οι πάντες καθήκον να καθυβρίζουν. Σιγά τα αίματα. Πρόκειται για έναν ευφυέστατο και, κατά την ιδιαζόντως ανθυποταπεινή μου γνώμη, βαθύτατα ηθικό δημιουργό, συγγραφέα και κυρίως ποιητή, που κρούει ξανά και ξανά κώδωνες εκεί που άλλοι είναι για τα κουδούνια, ή τα ξεκούδουνα. Ουελμπέκ και πάλι, λοιπόν, με έναν τίτλο - Ο Χάρτης και η Επικράτεια - που ήδη παραπέμπει σε δυνατές αγάπες μας: Γκι Ντεμπόρ, Χόρχε Λούις Μπόρχες, Γιόκο Όνο, Κόμης φον Κορζύμπσκι].

 

ΜΙΣΕΛ ΟΥΕΛΜΠΕΚ

                                                                                           

Ο χάρτης και η επικράτεια

Μετάφραση: Λίνα Σιπητάνου

Σειρά: Ξένη Πεζογραφία

Βιβλιοπωλείον της Εστίας. Πρώτη έκδοση: Μάιος 2011    

σελ.421

 Άρπαξε μια σπάτουλα, έβγαλε το μάτι του Ντάμιεν Χερστ, διεύρυνε το άνοιγμα με προσπάθεια –ήταν ένας καμβάς από σφιχτές ίνες λιναριού, πολύ ανθεκτικός. Αρπάζοντας τον κολλώδη καμβά με το ένα χέρι, τον έσκισε με μια κίνηση, αποσταθεροποιώντας το καβαλέτο που σωριάστηκε καταγής.

Ο Μισέλ Ουελμπέκ, ποιητής, μυθιστοριογράφος,  δοκιμιογράφος και κινηματογραφιστής, έγινε γνωστός με το μυθιστόρημα Επέκταση του πεδίου της πάλης και, ιδίως, με τα Στοιχειώδη σωματίδια τη δεκαετία του 1990.  Ο χάρτης και η επικράτεια είναι το πέμπτο του μυθιστόρημα και απέσπασε τη σημαντικότερη γαλλική διάκριση για τη λογοτεχνία, το βραβείο Γκονκούρ, το 2010. 

Κεντρικό πρόσωπο είναι ο μονήρης καλλιτέχνης Ζεντ Μαρτέν. Παρακολουθούμε τις σημαντικές στιγμές της βιογραφίας του, την επαγγελματική του πορεία, τη σχέση του με τις γυναίκες, με τον πατέρα του και με το κύκλωμα της τέχνης. Μια από αυτές τις στιγμές είναι η στροφή του από τη φωτογραφία στη ζωγραφική. Για τον κατάλογο της έκθεσης ζητά από τον συγγραφέα Μισέλ Ουελμπέκ να γράψει ένα κείμενο και έτσι ξεκινά μια σχέση, η οποία θα μπορούσε να εξελιχθεί σε φιλία, εάν δεν τη διέκοπτε η άγρια δολοφονία του συγγραφέα.

Μέσα από τη ζωή του Ζεντ, ο σύγχρονος δυτικός κόσμος παρουσιάζεται υπό το πρίσμα του τεχνητού, του κατασκευασμένου, του μαζικού και προτυποποιημένου, το άτομο ορίζεται ως τηλεθεατής, καταναλωτής, πελάτης, τουρίστας, χρήστης του ίντερνετ. Μόνο στο έργο τέχνης αποδίδεται η ιδιότητα του φορέα αλήθειας· το έργο τέχνης μένει ανεπηρέαστο από το γεγονός ότι αποτελεί διαπραγματεύσιμη αξία στην αγορά.

Ο επίλογος του βιβλίου εκτυλίσσεται στο μέλλον: η Ευρώπη δεν έχει πια καθόλου βιομηχανική παραγωγή. Η Γαλλία επιβιώνει, έχοντας μετατραπεί σε ιδανικό προορισμό του αγροτουρισμού, στο γερμανικό Ruhrgebiet η βλάστηση έχει πνίξει όσες βιομηχανικές εγκαταστάσεις δεν μετατράπηκαν σε εκθεσιακούς ή συναυλιακούς χώρους. Ο Ζεντ περνάει τις τελευταίες δεκαετίες της ζωής του σε πλήρη απομόνωση, δημιουργώντας βίντεο που «συμβολίζουν την εξάλειψη του ανθρώπινου είδους» και τον «θρίαμβο της βλάστησης». 

ΛΙΝΑ ΣΙΠΗΤΑΝΟΥ

[αποσπάσματα από

δημοσίευση στην εφ. Ελευθεροτυπία, 30.4.11]

Ο Μισέλ Ουελμπέκ γεννήθηκε το 1958 στο νησί Ρεϋνιόν, άλλοτε γαλλική αποικία στον Ινδικό Ωκεανό. Ποιητής και δοκιμιογράφος καταρχάς, ο Ουελμπέκ πρωτοδημοσιεύει ποιήματά του το 1985. Εμφανίζεται στο χώρο του μυθιστορήματος το 1994 με την Επέκταση του πεδίου της πάλης, που προκαλεί αίσθηση και μεταφέρεται στον κινηματογράφο. Το δεύτερο μυθιστόρημά του, Τα στοιχειώδη σωματίδια, έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από 25 γλώσσες και έγινε επίσης κινηματογραφική ταινία. Το βιβλίο αυτό αποσπά δύο γαλλικά βραβεία το 1998 και κάνει παγκοσμίως γνωστό τον συγγραφέα του. Επόμενο πεζογράφημα το Λανθαρότε (2002), μια νουβέλα που συνοδεύεται από λεύκωμα με φωτογραφίες που τράβηξε ο συγγραφέας, και ακολουθεί το μυθιστόρημα Πλατφόρμα (2001). To 2005 εκδόθηκε το τέταρτο μυθιστόρημά του, Η δυνατότητα ενός νησιού (Βραβείο Interallié της ίδιας χρονιάς).

Τον Ιούνιο του 1998 ο υπουργός Πολιτισμού της Γαλλίας του απονέμει το Εθνικό Αριστείο Γραμμάτων.

Το 2002 ο Ουελμπέκ τιμάται επίσης με το International Impac Dublin Literary Award, σημαντικό λογοτεχνικό βραβείο της Ιρλανδίας και το 2010 το πέμπτο του μυθιστόρημα, Ο χάρτης και η επικράτεια, απέσπασε τη σημαντικότερη διάκριση για τη λογοτεχνία, το βραβείο Γκονκούρ.

Όλα τα βιβλία του κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις της Εστίας.